Bystrzyca Górna. Odsłonięcie hornblendytu apatytowego

Bystrzyca Górna to wieś położona w północnym krańcu Gór Sowich, w odległości około 10 km na południe od Świdnicy. Prócz okolicznych atrakcji takich jak Jezioro Bystrzyckie czy zapora wodna, znajdują się tu również atrakcje geoturystyczne. Począwszy od Lubachowa obecne są skalne odsłonięcia, z których zdecydowanie to najciekawsze i warte opisania odsłonięcie hornblendytu znajduje się poniżej wiaduktu w Bystrzycy Górnej.

Hornblendyt apatytowy

Wychodnia zlokalizowana jest poniżej wiaduktu drogowego, w przekopie kolejowym w Bystrzycy Górnej. Występuje tutaj bardzo ciekawa skała – hornblendyt apatytowy. Hornblendyt to magmowa, głębinowa i ultrazasadowa skała, zbudowana w >90% obj. z hornblendy. Intensywnie czarna o strukturze średnio i gruboziarnistej, jawnokrystaliczna, w której po rozbiciu ukazują się kryształy hornblendy, często o dobrze zaznaczonych ścianach krystalicznych. Przy ilości 60-90% hornblendy wyróżnia się hornblendyty oliwinowe, piroksenowe i oliwinowo-piroksenowe. Apatyt zwykle bywa podrzędny w składzie mineralnym hornblendytu, jednak ten z Bystrzycy Górnej jest zaraz po hornblendzie jej dominującym składnikiem. Nie tworzy on jednak automorficznych kryształów, a raczej bezkształtne skupienia o łatwo rozpoznawalnej zielonej barwie apatytu.

Hornblendyt apatytowy ulegając erozji staje się rozsypliwy, a nawet najlepiej zachowane kryształy hornblendy pękają. Apatyt natomiast traci swoją zieloną barwę, wietrzejąc na żółto i brązowo. Jak podaje mindat, hornblendyt apatytowy z Bystrzycy Górnej stanowi najstarszą skałę magmową w Polsce, datowaną na 1200 milionów lat (mezoproterozoik).

Hornblendyt należy do skał rzadko występujących, a odsłonięcie w Bystrzycy stanowi z całą pewnością lokalizacja wyjątkową. Nie należy jednak doszukiwać się w nim wartościowych okazów do kolekcji, a raczej traktować jako lokalną ciekawostkę petrograficzną. Warto chronić to miejsce i przede wszystkim ograniczyć poszukiwania do osypisk pod ścianami. Odradzamy niszczenia ścian, tym bardziej że jest to element wiaduktu. Równocześnie przekop stanowi czynny przejazd kolejowy, dlatego będąc tam należy zachować szczególną ostrożność lub najlepiej zrezygnować z przebywania w tym miejscu.

Odsłonięcie hornblendytu apatytowego w 2014 roku:

Odsłonięcia skalne pod lubachowskim mostem

Przykłady hornblendytu z Bystrzycy Górnej:

Więcej informacji o lokalizacji znajduje się w karcie lokalizacji w aplikacji Daj Kamienia w mapach ➡ „Minerały – lokalizacje występowania”:

Piribolit z Bystrzycy Górnej

Lokalizacja stanowi ciekawostkę nie tylko z uwagi na hornblendyt. Kilkaset metrów dalej, po przeciwnej stronie opisywanego odsłonięcia znajduje się niewielka odkrywka piribolitu z drobnymi granatami (pirop). Poniżej stan na 2014 rok. Na ten moment nie posiadamy aktualnej fotografii.

Piotr Zając
realgarblog.com

Poznaj pozostałe blogowe wpisy z działu Wyprawy terenowe:

Czarkowy. Ślady górnictwa siarkowego

Czarkowy to wieś zlokalizowana na zachodnim skraju Ponidzia, dawny ośrodek górniczy, gdzie wydobycie rozpoczęto najprawdopodobniej w 1795 roku. Od początku istnienia podziemna kopalnia siarki nazywała się „Opatrzność Boża”… ← Czytaj więcej

Hałdy ŁZG w Łęczycy

Początkowo Łęczyckie Zakłady Górnicze stanowiły dwie osobne kopalnie Łęczyca-1 i Łęczyca-2, które z czasem połączono w jedną, funkcjonującą kopalnię. Eksploatację prowadzono systemem ścianowym, najpierw w obudowie drewnianej, później stalowej. Na połowę lat 60-tych przypadł najbardziej pomyślny dla ŁZG czas, związany… ← Czytaj więcej

Hałdy sztolni Gertraud

Eksploatowano tutaj złoże barytu, które udostępniono sztolnią Gertraud (gertraudstollen). Do dnia dzisiejszego z czasów działalności przetrwały liczne pozostałości, m.in. budynki oraz hałdy. Prace zaniechano z uwagi na nieopłacalność wydobycia. Na hałdach prócz barytu można znależć minerały towarzyszące złożu… ← Czytaj więcej

Fraza kluczowa: Hornblendyt apatytowy – Bystrzyca Górna | Hornblendyt apatytowy – Lubachów
#łzg #skamieniałościłęczyca #ŁęczyckieZakładyGórnicze #łęczycaskamieniałości #łęczycahałdy #łęczycaI #kopalniałęczyca #górnictwołęczyca #rudyżelaza