GALENA

Galena (eng. Galena, ros. Галенит) jest minerałem siarczkowym; siarczek ołowiu o wzorze PbS.

Galena i kalcyt
Poch.: Kam. Jaźwica, Bolechowice, Świętokrzyskie, Polska
Rozmiar okazu: 8 cm × 6 cm
Największy kryształ galeny: 3 mm. Kol. Piotr Zając

G. to podstawowa ruda ołowiu (czasem też srebra) zawierająca w swoim składzie około 86% Pb i do 1% Ag.
Wykorzystywana była już w starożytności ze względu na łatwość w pozyskiwaniu
z galeny ołowiu. Używali jej Rzymianie, Babilończycy czy Egipcjanie.
W Polsce dawniej nazywano galenę „srebrzanką”, wskazując na domieszki srebra w jej składzie. Nazwa „galena” oznacza z łaciny po prostu siarczek ołowiu.

Galena, sfaleryt
Poch.: ZG Trzebionka, Małopolskie, Polska.
Kol. Piotr Zając

Jest to minerał kruchy, miękki i ciężki (twardość 3 w skali Mohsa, gęstość ok. 7,5 g/cm³). Tworzy kryształy sześcio i ośmiościenne (oraz kombinacje) o barwie jasnoszarej metalicznej i ciemnoszarej z odcieniami niebieskimi. Rysę posiada szarą a połysk metaliczny. Łupliwość: doskonała trójkierunkowa, kostkowa.
Tworzy skupienia zbite, ziarniste, nerkowate, wypryśnięcia, kuliste itd.

Galena
Poch.: Laskowa, Kostomłoty Drugie, Polska
Kol. Piotr Zając

G. jest pospolitym minerałem powstającym w wyniku procesów hydrotermalnych genetycznie związanych z działalnością magmową.
Minerał żył kruszców polimetalicznych, często współwystępuje ze sfalerytem (ZnS – ruda cynku), wurcytem, markasytem i pirytem, hemimorfitem, smithsonitem, barytem i fluorytem.
Jako podstawowa ruda ołowiu posiada szerokie zastosowanie w produkcji osłon materiałów promieniotwórczych, stopów, farb, akumulatorów, kabli, baterii, amunicji oraz w petrochemii i przemyśle szklarskim.

Galena
Poch.: Paryż k. Krzeszowic, Małopolskie, Polska
Kol. Piotr Zając

Największe złoża galeny znajdują się w USA (Joplin, Coeur d’Alene, Leadville i. in.), Austrii (Bleiberg), Australii (Broken Hill), Meksyku (Santa Eulalia), Kosowie (Trepça) itd.
W Polsce posiadamy również duże złoża tej rudy, szczególnie w rejonie śląsko-krakowskim (śląsko-krakowskie złoża cynku i ołowiu: Olkusz, Trzebinia, Bytom, Piekary śląskie, Tarnowskie Góry). Występuje również w rejonie Kielc (Kostomłoty Drugie, Karczówka, Kadzielnia), w Tatrach (Ornak) oraz w wielu miejscach na Dolnym Śląsku (Miedzianka, Ciechanowice, Stanisławów, Lutynia, Kletno itd.).

Galena
Poch.: Trepça Stan Terg, Trepça, Kosowo
Kol. Piotr Zając