Minerały
-
RZADKIE I NIEZBĘDNE. O zastosowaniach niektórych metali ziem rzadkich
Trzy literki kształtujące naszą rzeczywistości: REE – Metale ziem rzadkich są kluczowe w nowoczesnych technologiach. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, jak często z nich korzystamy i jak wyglądałby bez nich nasz świat. Rozwój technologii z zastosowaniem REE, który rozpoczął się od lat 60 XX wieku, przyczynił się do zwiększenia efektywności, oraz poprawy jakości naszego życia. Od tego czasu metale ziem rzadkich stanowią motor w rozwoju społeczeństw i gospodarek państw. Można tutaj chociażby przytoczyć słowa Prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa, który w ostatnich dniach odniósł się do surowców Ukrainy: Wniosek nasuwa się jeden. Kto nimi dysponuje, oraz ma kontrolę nad wydobyciem metali ziem rzadkich, ma władzę i dyktuje warunki. Metale…
-
MIEDZIANKA. Wieś, która jest, jakby jej nie było
Na pewno każdy kolekcjoner minerałów słyszał o niemieckim Kupferbergu k. Rudaw Janowickich na Dolnym Śląsku. Miedzianka, dawny ośrodek złóż rud miedzi, cynku, srebra i uranu do dziś fascynuje i budzi ogromne zainteresowanie wśród geologów, kolekcjonerów i poszukiwaczy minerałów. Liczne minerały kryją nie tylko piękno, ale również bogatą historię; opowiadają o minionych czasach i miejscu, które istnieje tak, jakby go nie było. Historia Historia nie wsi, a dawnego miasta sięga XIII wieku (chociaż niektóre źródła podają nawet XII wiek), kiedy to zostały odkryte, a później wydobywane tutaj rudy srebra. Wraz z rozwojem górnictwa, miasto zaczęło się rozwijać. Wybudowano wtedy nowe domy, karczmę, dwa kościoły, a w XV wieku został otwarty nawet…
-
DUNABYL. Największa katastrofa ekologiczna w Dunaju i Cisie
Początek końca XX wieku w Europie zapisał się w historii kontynentu jako okres drugiej największej, po czarnobylskiej, katastrofy ekologicznej. W deszczową noc z 30 na 31 stycznia 2000 roku rozmokłe obwałowania zbiorników poflotacyjnych w północnorumuńskiej Baia Mare pękły zalewając toksycznymi ściekami niewielką rzeczkę Lapus przepływającą w bezpośredniej bliskości osadników. Chemikalia spłynęły następnie do Cisy oraz Dunaju, zatruwając obie rzeki bogatą paletą toksycznych związków i metali ciężkich. Geologiczne podłoże górnictwa Zarówno rzeźba terenu jak i geologia Rumunii jest definiowana przez Łuk Karpat. Te młode góry orogenezy alpejskiej oddzielają Siedmiogród od Wołoszczyzny oraz Mołdawii. Wschodnia część Łuku, o zbliżonym do południkowego przebiegu dzieli się na 3 zasadnicze części: wschodnią – o klasycznej,…
-
WYPRAWY NA MINERAŁY 2023. Kolekcja Wojciecha Siernego
Rok 2023 dobiegł końca. Postanowiłem przygotować małe podsumowanie moich tegorocznych wjazdów; zestawienie typu wyprawy po minerały w 2023 roku, z naciskiem na przedstawienie przywiezionych okazów. Niestety sezon był dla mnie dość krótki, chociaż i tak intensywny. Grunt, że po 2 latach przerwy udało mi się w końcu powrócić na Dolny Śląsk, skąd przecież bez okazów po prostu wrócić się nie da. Kowary Na sam początek Kopalnia Uranu Podgórze w Kowarach. Dzięki uprzejmości pracowników kopalni: Julki i Marcina miałem po raz kolejny przyjemność gościć w tym historycznym miejscu i pozwiedzać niedostępne na co dzień miejsca w kopalni. Udało się nawet popracować trochę młotkiem 🙂 Drugi dzień to również Kowary, lecz tym…
-
KOLEKCJA MINERAŁÓW GRZEGORZA SŁOWIKA. Minerały rzadkie
Minerały rzadkie w Polsce nie cieszą się zbyt wielkim powodzeniem. Często są pomijane przez kolekcjonerów, ze względu na mało atrakcyjny wygląd lub niewielkie rozmiary. Tym wpisem chciałbym nieco przybliżyć minerały rzadkie oraz tzw. nazywane przez niektórych „kropkity”, które z pewnością mocno zyskują przy bliższym poznaniu 😊 Okruschyt Na początek zestawienia zaprezentuję unikatowy i ekstremalnie rzadki minerał, którego nazwa (choć pochodząca od nazwiska w tym przypadku) jest bardzo adekwatna do rozmiaru prezentowanego okazu. Okruschyt, bo o tym minerale mowa, to niezwykły minerał z gromady arsenianów o unikatowej kombinacji pierwiastków wśród minerałów. Jako jedyny łączy sobie As, Ca, Mn, Be, O i H, dlatego jak już wspominałem jest ekstremalnie rzadki – znany…
-
UKRAIŃSKIE MINERAŁY z rosyjskim atakiem w tle
W ostatnich godzinach Europa wstrzymała oddech obserwując wydarzenia rozgrywające się na terytorium Ukrainy. Po tygodniach zastraszania i rozmieszczania wojsk, armia Putina w niespełna półtorej doby dociera do Kijowa uderzając w Stolicę Ukrainy ciężkim ostrzałem rakietowym. Obserwujemy to co się dzieje, z niedowierzaniem każdy z nas zadaje sobie pytanie dlaczego doszło do tego aktu rosyjskiej agresji i jaki jest jego cel. Jaka jest cena ludzkiego życia? Pytania padają, ale odpowiedzi nie ma. Jedno jest pewne – zdobywając Kijów i podporządkowując sobie ukraińskie rządy Rosja zyskuje (a raczej kradnie) ogromne ilości zasobów naturalnych. Rozmieszczenie zasobów mineralnych na Ukrainie Źródło: Infografika UKRINFORM – przetłumaczone. Powołując się na dane z Ukraińskiego Instytutu Przyszłości (UIP)*,…
-
RAFAŁ KRZEMIŃSKI – Obrazy mineralogiczne
Twórczość, która jest połączeniem dwóch pasji. Pasji do minerałów i kamieni szlachetnych z pasją malarstwa. Wspaniała możliwość by mieć na ścianie okazy, których nie możemy mieć z różnych względów w kasetce, gablocie czy na półce. Czasem trzymam się prawideł przyrody, czasem poniesie wyobraźnia… Rafał Krzemiński Trzy wymiary Szmaragdu Wnętrze z inkluzjami jako tło, kryształy na matrixie i w końcu szlifowany. Akryl na desce:
-
INKLUZJE czyli o tym co w krysztale zamknięte
Inkluzje (inaczej wrostki) są to wszelkie ciała stałe, ciecze i gazy zamknięte wewnątrz minerału. Inkluzje mogą zostać uwięzione w przestrzeni krystalicznej w trakcie trwania krystalizacji, bądź dostają się do jej wnętrza już po jej ustaniu. Pojawienie się nieciągłości w minerale (spękań) umożliwia wniknięcie do jego wnętrza substancji. Po lewej: Rutyl w kwarcu, po prawej: dumortieryt w kwarcu Kolekcja i fotografia: B. Kajdas Inkluzje mogą być zarówno dostrzegalne gołym okiem (widoczne makroskopowo), bądź bywają tak drobne, że odróżniamy je wyłącznie przy pomocy badań mikroskopowych. W takich przypadkach mogą mieć wyraźny wpływ na cechy minerału „gospodarza” (np. różowe zabarwienie w kwarcu różowym spowodowane przez mikrowłókna dididumortierytu). Przyjmuje się, że żaden surowiec powstały w…
-
KOLEKCJA MINERAŁÓW PIOTRA ZAJĄCA. Nowości 2021 cz. 1
Pierwsze zestawienie z kolekcji w tym roku. Będąc szczerym, sporo okazów jest też z końcówki zeszłego, a to dlatego, że przez zupełny brak giełd, nowości w kolekcji nie przybywa tak szybko jak dawniej. Zresztą, widać to jak na dłoni…wszystkie okazy albo kupione albo wymienione. Tych zdobytych w terenie na razie nie zamieściłem; pewnie coś się pojawi przy okazji kolejnego wpisu. W każdym razie może tym razem tych okazów nie jest dużo, ale są no…całkiem zacne 🙂 Wavellit Poch.: Kop. Wiśniówka, Wiśniówka, Świętokrzyskie, Polska Zestawienie zaczynamy z grubej rury, chociaż okaz mały 🙂 Wavellit na kambryjskim kwarcycie. Wavellity z Wiśniówki kojarzone są przede wszystkim jako występujące w charakterystycznych promienistych skupieniach, a…
-
RUDNO – Wywiad z kustoszem Muzeum Agatów Witoldem Kopruchą
Rudno – miejscowość bliska mojemu sercu… godziny, a nawet dni spędzone u podnóża Zamku Tenczyn, najpierw na praktykach studenckich, potem na ambitnych poszukiwaniach minerałów, a czasem również na luźnych wyskokach po pracy na hałdę czy niedzielny wypad na „kamienie” z rodziną. Wszystko za sprawą „skarbów tej ziemi” czyli wyjątkowych agatów, które właśnie tutaj występują. Witold Koprucha, kolekcjoner z Rudna prezentuje w Muzeum Agatów setki (a może nawet i tysiące) okazów pozyskanych począwszy od lat 80tych na okolicznych polach uprawnych i rumowiskach skalnych nieczynnego kamieniołomu melafiru. Z zamieszczonego u samej góry filmu dowiecie się m.in.: czym jest agat, jak rozpoczęła się pasja p. Witolda oraz skąd pomysł na muzeum. Spora…
