KOLEKCJA MINERAŁÓW GRZEGORZA SŁOWIKA. Minerały rzadkie

Minerały rzadkie w Polsce nie cieszą się zbyt wielkim powodzeniem. Często są pomijane przez kolekcjonerów, ze względu na mało atrakcyjny wygląd lub niewielkie rozmiary. Tym wpisem chciałbym nieco przybliżyć minerały rzadkie oraz tzw. nazywane przez niektórych „kropkity”, które z pewnością mocno zyskują przy bliższym poznaniu 😊

Okruschyt

Na początek zestawienia zaprezentuję unikatowy i ekstremalnie rzadki minerał, którego nazwa (choć pochodząca od nazwiska w tym przypadku) jest bardzo adekwatna do rozmiaru prezentowanego okazu. Okruschyt, bo o tym minerale mowa, to niezwykły minerał z gromady arsenianów o unikatowej kombinacji pierwiastków wśród minerałów. Jako jedyny łączy sobie As, Ca, Mn, Be, O i H, dlatego jak już wspominałem jest ekstremalnie rzadki – znany tylko z jednego niemieckiego kamieniołomu Fuchs (Bawaria, dolna Frankonia), gdzie poza wydobywanym, zwietrzałym ryolitem mamy również na kontakcie z łupkami biotytowymi żyłową mineralizację Mn-Fe-U-As, która stanowi źródło pierwiastków do uformowania się wspominanego Okruschytu.

Warto również wspomnieć, że prezentowany na zdjęciach okazik to fragment tzw. holotypu, czyli pierwotnie opisanego okazu, który posłużył do opisania Okruschytu jako nowego minerału.

Okruschit, link do strony minerału na mindat.org

Rasvumit

W roku 2022 na poziomie +10_+25 rosyjskiej kopalni apatytu Kirovskii (masyw Chibiny, półwysep Kola) dokonano małego trafienia, które dostarczyło najlepszej jakości okazów kryształów Rasvumitu. Świeże i niezwietrzałe (!) igiełkowe kryształy dochodzące do kilku cm, cechował wysoki połysk i metaliczna brązowawo-szara barwa. Kryształy występowały w niewielkich pustkach, często pokrytych bardzo drobnymi, bezbarwnymi kryształkami Natrolitu. Rasvumit to bardzo rzadki siarczek, o dość prostym lecz zaskakującym składzie chemicznym: KFe₂S₃ – siarczek potasu (!) i żelaza. Jak często widuje się siarczki metali 1 czy 2 grupy układu okresowego?? No właśnie nie za często, jak się okazuje 😀 Warto wspomnieć jeszcze, że kopalnia Kirovskii położna na górze Kukisvumchorr, jest to jedna z dwóch typowych lokalizacji (Co-Type Locality) dla tego niezwykłego minerału. Druga położona na sąsiedniej górze nosząca jej nazwę to kopalnia Rasvumchorr.

Okaz na zdjęciach poniżej przeszedł przez moje ręce jakiś czas temu, ma wymiary 22x20x10 mm z kryształami dochodzącymi do 1,85 cm. Na okazie widać też wyżej wspomniany Natrolit, który stanowi podłoże dla kryształów Rasvumitu.
Dodać mogę, że jeden z takich okazów trafił też do kolekcji jednego z naszych krajowych kolegów, co mnie niezwykle cieszy 🙂

Rasvumit, link do strony minerału na mindat.org

Zektzeryt

W tym z pozoru mało atrakcyjnym okazie znaleźć można bardzo ciekawy oraz bardzo rzadki (jedynie około 10 lokalizacji na świecie) minerał z rodziny krzemianów – Zektzeryt. Jest to bezwodny krzemian litu, sodu oraz cyrkonu z grupy Tuhualitu. W większości wystąpień Zektzerytu, minerał ten tworzy mało atrakcyjne wrosłe kryształy o niewielkich rozmiarach i jasnym zabarwieniu – białym, kremowym lub jasnoróżowym, co czyni go praktycznie niewidocznym w masie skaleni i kwarcu. Sytuacja zmienia się kiedy Zektzeryt poddamy działaniu krótkich fal UV, odznacza się wtedy intensywnym jasnoniebieskim lub rzadziej jasnożółtym świeceniem. Tak też jest w przypadku okazu widocznego na zdjęciach, który mierzy około 2 cm i pochodzi z bardzo płodnej w rzadkie i unikatowe minerały lokalizacji – alkalicznego masywu Dara-i-Pioz w Tadżykistanie.

Warto wspomnieć ze najpiękniejsze (dobrze wykształcone, jasnoróżowe, błyszczące) kryształy pochodzą z amerykańskiego Washington Pass, gdzie ich rozmiar dochodzi nawet do kilku cm. Należą jednak do dużych rzadkości.

Zektzeryt, link do strony minerału na mindat.org

Cyna Rodzima

Na koniec wpisu okaz (właściwie należałoby napisać – okazik 😊), który niekoniecznie należy do eksponatów, które możemy śmiało wziąć do ręki i przyglądać się mu, zachwycając się jego pięknem. Jest natomiast z pewnością arcyciekawy! Cyna Rodzima (Sn) pochodząca z aluwiów rzecznych rejonu miasta Nizhnii Tagil (Niżny Tagił) w Rosji. Okaz ten o imponujących rozmiarach 1,2 mm, stanowi jeden z pierwiastków rodzimych, które bardzo rzadko możemy spotkać w naturze, występuje głównie właśnie jako składnik złóż aluwialnych, głównie złota oraz jak w przypadku właśnie Rosji platynowców (tam również znajduje się lokalizacja typowa – Type Locality – aluwia rzeki Miass w obwodzie Czelabińskim), a także wśród niektórych utworów związanych z aktywnością hydrotermalną i wulkaniczną.

Ciekawostką jest fakt, że Cyna Rodzima została znaleziona i potwierdzona również w regolicie księżycowym oraz utworach hydrotermalnych Grzbietu Śródatlantyckiego.

Cyna Rodzima, link do strony na mindat

Grzegorz Słowik
realgarblog.com

Poznaj pozostałe wpisy na blogu REALGAR o minerałach z kolekcji Grzegorza Słowika:

---

---

---

---

---

Fraza kluczowa: minerały rzadkie – Zektzeryt | minerały rzadkie – Okruschyt
#gurahaitii #carieradesulf #Munţiicălimani #Călimani #turystykarumunia #transylwaniagóry #minerałyrumunia #photooftheday #wycieczkawgory