Wiśniówka – kopalnia piaskowca kwarcytycznego

KOPALNIA „WIŚNIÓWKA” — karta lokalizacji. Stan na marzec 2023 roku
Wiśniówka, Kielce, Świętokrzyskie, Polska
Relacje z wypraw terenowych; #Realgarwterenie czyli „terenowy sneak a peek”

Oznaczenie lokalizacji. OpenStreetMap 2023

31 marca 2023 roku Grupa REALGAR została bardzo miło przyjęta przez pracowników kopalni Wiśniówka, będącej obecnie w nadzorze francuskiej spółki Eurovia S.A.
Historia eksploatacji kambryjskich piaskowców kwarcytycznych (nazywanych również kwarcytowymi, a potocznie określanych jako kwarcyty) sięga w tym rejonie lat 20-tych XX wieku. W tamtym czasie wydobycie było prowadzone z wykorzystaniem jedynie siły ludzkich mięśni, co dziś budzi wręcz podziw i niedowierzanie; tutejsze skały charakteryzują się dużą twardością i bardzo trudno je skruszyć nawet 5-kilogramowym młotem.

Odkrywki w rejonie Wiśniówki, 1958 rok. Fragment mapy M-34-42-A-b (Żagnańsk) – 1:25 000. Źródło: MAPSTER – Mapy archiwalne Polski i Europy Środkowej. Zgodnie z mapą, w tym czasie wyrobisko Podwiśniówki jeszcze nie istniało 

Inscenizacja wydobycia z lat 20tych XX wieku, koloryzowane 😉

Duże zapotrzebowanie na lokalny tłuczeń napędzało jednocześnie modernizację kopalni. W latach 30-tych sprowadzono pierwsze parowozy i kruszarkę polową. Dziś na terenie kopalni eksploatacja prowadzona jest metodą strzałową z użyciem materiałów wybuchowych, a następnie wywrotkami kopalnianymi transportowana do mechanicznej kruszarki. Z początków eksploatacji złoża wydobycie oscylowało w okolicach 10 tyś ton, natomiast w 2021 roku wynosiło ono już około 800 tyś ton kopaliny.
Po krótkim przeszkoleniu i rewelacyjnie przygotowanym wykładzie przez sztygara, wyruszyliśmy w głąb kamieniołomu, na „fosforanowe łowy”.

Ripplemarki z dna morza kambryjskiego

Bogata mineralizacja Wiśniówki

Kopalnia Wiśniówka to ogromna gratka dla kolekcjonerów minerałów. W obrębie złoża spotkać można minerały z gromady fosforanów, takie jak Waryscyt (poprawnie: Variscit), Metawaryscyt oraz Wavellit. Waryscyty w Wiśniówce występują najczęściej w barwie zielonej i oliwkowej, choć spotykane są też odmiany białe, brązowe lub czarne. Spotykany jest głównie w postaci groniastych skupień.

Sferolityczne skupienia Waryscytu o białej barwie

Kuliste agregaty Waryscytu o rzadko spotykanej, intensywnie czarnej barwie

Waryscyt z Wiśniówki, najlepszy w swojej klasie. Groniaste skupienia o wyjątkowo intensywnej, zielonej barwie. Kol. P. Siuda

Na fosforanach lista minerałów obecnych w kwarcytach się nie kończy. W druzach i spękaniach występują wielobarwne kwarce (od idealnie czystych, poprzez zabarwione: żółte, brunatne lub wręcz czarne), których barwa wynika z pokrycia powierzchni kryształów warstewką limonitową, hematytową lub innymi minerałami zawierającymi żelazo. Inną ciekawostką mineralogiczną, licznie spotykaną w Wiśniówce jest tak zwany „Turgit”, czyli tęczowo iryzujące tlenki i wodorotlenki żelaza. W obrębie kwarcytów spotykane są również minerały takie jak: Hematyt, Goethyt, Limonit, Piryt, rzadziej Baryt, Bornit i Chalkopiryt.

Szczotki kwarcowe z Wiśniówki. Kryształy powleczone tlenkami żelaza

Dokładne namiary na kopalnię Wiśniówka Wielka znajdziecie w karcie lokalizacji w aplikacji Daj Kamienia w mapach ➡ „Minerały – lokalizacje występowania”:

Piotr Zając
realgarblog.com

Poznaj pozostałe wpisy na blogu REALGAR:

▪ HAŁDA SZARLOTA. „Śląski wulkan” minerałów
▪ KOPALNIA W POSĄDZY – Zapomniane dziedzictwo siarkowe
▪ PERŁY JANINY czyli o wyjątkowej kolekcji Pawła Siudy i libiąskich Skittlesach
▪ REGULICE – co wulkanizm ma do ametystów i agatów?
▪ INKLUZJE czyli o tym co w krysztale zamknięte
▪ RUDNO – O melafirach, heulandycie i agatach
▪ ODRA – Katastrofa ekologiczna, a wody kopalniane

#kopalniawiśniówka #wiśniówkaminerały #waryscyt #wavellit #variscite

Fraza kluczowa: kopalnia wiśniówka – kwarcyt kambryjski | kopalnia wiśniówka – eurovia