Artykuły
-
PERŁY JANINY czyli o wyjątkowej kolekcji Pawła Siudy i libiąskich Skittlesach
Kopalnia Janina to działająca od 1907 roku kopalnia węgla kamiennego znajdująca się w Libiążu, w województwie małopolskim, we wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Zakład należy do spółki TAURON Wydobycie S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego Janina nocą. Widok od strony Moczydła. 2013 rok Jest to kopalnia o największych zasobach operatywnych węgla kamiennego w Polsce. Szacuje się ilość około 2,1 mld ton węgla w złożach, co przy obecnie zaplanowanym poziomie eksploatacji, aspektach ekonomicznych i skomplikowanej budowie geologicznej powinno pozwolić na funkcjonowanie zakładu jeszcze przez około 60-70 lat. Równocześnie Janina planowana jest jako jedna z ostatnich, najpóźniej przeznaczonych do likwidacji polskich kopalń węgla energetycznego. Obecnie ilość zatrudnionych na zakładzie to około 2300 osób. Janina…
-
REGULICE – co wulkanizm ma do ametystów i agatów?
Tekst powstał na podstawie referatu „Niewykorzystane walory geoturystyczne skał wulkanicznych Regulic” na 62. Barbórkowej Konferencji Studenckich Kół Naukowych Akademii Górniczo-Hutniczej. Regulice to niewielka miejscowość licząca sobie przeszło 2000 mieszkańców, położona w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Alwernia. Jest ona oddalona na zachód od Krakowa o około 25 km. Położenie Regulic na tle powiatu chrzanowskiego Przedmiotem dzisiejszych rozważań będzie dawny, bo otwarty w 1908 roku, a zamknięty z rokiem 1974, kamieniołom permskiego melafiru znajdujący się w tejże miejscowości, na południowych stokach wzniesienia Kamionka. Według danych przez przeszło 66 lat kamieniołom wyprodukował ponad 2 mln ton urobku, który
-
UHERCE MINERALNE – Czarne złoto na polskiej łące
Spójrzcie tylko na te słoiczki! Ropa, oto najprawdziwsza ropa naftowa, a ja zostaję ropnym baronem… no może z tym baronem to przesadziłem 🙂 Z chęcią za to opowiem skąd ją wziąłem, bo wiąże się to z bardzo ciekawa lokacją w Bieszczadach, gdzie ropa naftowa sama z siebie wypływa na powierzchnię. Tekst Tymona Kalbarczyka Wycieki naturalnych bitumenów na powierzchnię nie są szczególnie rzadkie. Niemal każdy słyszał o jeziorze asfaltowym w Trynidadzie czy wypływach asfaltu z ropą na brzegach morza martwego. Mało kto jednak wie, że ropne źródliska są dość częste również na terytorium naszego Kraju, a konkretniej w Karpatach fliszowych. Historia wydobycia ropy w Uhercach Mineralnych Zanim przedstawię zarys…
-
TYNIEC – Bogucianka, kalcyt i rakieta
W odległości około 12 km na południowy-zachód od centrum Krakowa, na prawym brzegu Wisły znajduje się dawna przyklasztorna wieś – Tyniec. Mieszkańcom ta część Krakowa (w latach 70tych Tyniec został włączony do miasta Kraków i stanowi część Dzielnicy VIII Dębniki) kojarzy się przede wszystkim z prawie tysiącletnim Opactwem benedyktynów będącym najstarszym z istniejących dziś klasztorów w Polsce. Mało kto poszukuje tutaj atrakcji poza klasztornymi murami, a jak się okazuje nawet geolodzy i miłośnicy minerałów znajdą tu coś dla siebie. Opactwo w Tyńcu
-
KORUNDY SYNTETYCZNE – Skarby z pieca
Do napisania dzisiejszego artykułu zaprosiłem Karola Parkitę – geologa i kolekcjonera minerałów który do niedawna zajmował się bardzo ciekawym tematem tzw. syntetycznych korundów z zakładu Dolina Nidy. Tekst zamieszczony poniżej jest krótkim streszczeniem jego badań oraz pracy dyplomowej które w moim odczuciu poruszają temat nie tylko interesujący ze względów stricte mineralogicznych, ale przede wszystkim z racji walorów kolekcjonerskich. Wszystkim polskim kolekcjonerom znane są syntetyczne cynkity z Oławy, jedynak jestem pewny, że mało kto słyszał o syntetycznych rubinach z Doliny Nidy. Artykuł Karola wzbogaciłem również o kilka moich fotografii które mam nadzieję oddają w pełni niezwykłe piękno opisywanych przez niego okazów. Tym samym zapraszam do czytania w trakcie którego polecam mieć…
-
HEMATITE – Minerał Hematyt
Hematyt (eng. Hematite) to minerał z gromady tlenków, którego nazwa pochodzi od greckiego haema, co znaczy krew lub haimatites – krwisty, ponieważ kojarzono ten minerał z zakrzepłą krwią, oraz nawiązuje do czerwonej barwy po jego sproszkowaniu. Znany jest od starożytności, a jego pięknem zachwycał się nawet Wergiliusz opisując błyszczące kryształy z Elby w swoim poemacie Eneida. Jest to prosty tlenek żelaza (III), o wzorze Fe2O3, krystalizujący w układzie trygonalnym, tworzący kryształy izometryczne (romboedr, dwunastościan podstawowy), krótkosłupkowe (słup i bipiramida pseudoheksagonalna), grubobeczułkowate, tabliczkowe, płytkowe lub nawet igiełkowe i włosowe. Przykładowy kryształ hematytu Hematyt posiada twardość 5,5 do 6,5 w skali Mohsa, lecz jest przy tym dość kruchy. Jest minerałem nieprzezroczystym (tylko…
-
KOPALNIA IŁÓW ZESŁAWICE – Nowa Huta z mioceńskiego morza
Ponad pół roku temu opublikowałem jeden z moich pierwszych artykułów na blogu Mamo Zbieram Gruz dotyczący kopalni iłów Zesławice. Czytelnicy REALGARA też powinni mieć możliwość zapoznania się z jego treścią, dlatego w ramach przypomnienia wrzucam ten artykuł, który podniósł nam znacznie ilość wejść, a nawet został wykorzystany w nowohuckim dwutygodniku „Lodołamacz”: W 1952 roku, we wsi Zesławice zlokalizowanej 10 km na północny wschód od centrum Krakowa (obecnie Dzielnica XVII – Wzgórza Krzesławickie) utworzona została kopalnia odkrywkowa surowca ceramicznego wraz z cegielnią.
-
RABE – Gołoborze, szczawy i diamenty w gęstym lesie
Łuska Bystrego (łuska tektoniczna); wstecznie obalony element tektoniczny występujący w rejonie Baligrodu (wieś w województwie Podkarpackim – powiat bieszczadzki) zbudowany ze skał reprezentujących pełen profil utworów kredy o typie sukcesji śląskiej. Stanowi ona część strefy przeddukielskiej, będącej najbardziej wewnętrzną, południową częścią jednostki śląskiej we wschodniej części polskich Karpat. Ze względu na ciekawy charakter i budowę, Łuska Bystrego jest bardzo dobrze znana geologom, którzy wielokrotnie badali i opisywali unikalną mineralizację rtęciowo-arsenową występującą w jej obrębie. Dzięki tej mineralizacji skałom fliszowym towarzyszą wody mineralne – szczawy arsenowe, ale także rzadkie minerały arsenu i rtęci, w Polsce obecne w ilościach kolekcjonerskich jedynie w okolicach podbieszczadzkiej wsi Rabe. Szkic geologiczny okolic Rabego (Radwanek-Bąk, 2009)…
-
GRANATY – Piękno i różnorodność
Granaty to grupa minerałów zaliczana do gromady krzemianów wyspowych o ogólnym wzorze: X2+3Z3+2[SiO4]3, gdzie: X reprezentują pierwiastki dwuwartościowe: Ca, Mg, Fe, Mn; a Z to pierwiastki trójwartościowe: Al, Fe, Cr, Ti, Zr, V. G. krystalizują w układzie regularnym, najczęściej przyjmując postać dwunastościanu rombowego (a) lub dwudziestoczterościanu deltoidowego (b). Występują też jako skupienia ziarniste, zbite i nieregularne ziarna. Barwa granatów jest bardzo urozmaicona, przyjmują praktycznie każda barwę, oprócz niebieskiej. Posiadają wysoka twardość : 7-7.5 w skali Mohsa oraz gęstość 3.4 do 4.6 g/cm3, dlatego często stanowią składnik frakcji ciężkiej w aluwiach rzecznych lub w piaskach morskich. Granaty wykazują przełam nierówny, bądź muszlowy, niewyraźną łupliwość oraz szklisty lub tłusty połysk (rzadziej żywiczny,…
-
RUDNO – Melafiry, heulandyt i agaty
Rudno jest niewielką wsią w województwie małopolskim znajdującą się w odległości 9 km od Krzeszowic i 36 km na zachód od centrum Krakowa. Jest to miejscowość atrakcyjna turystycznie przede wszystkim z powodu ruin XIV wiecznego zamku Tenczyn (Tęczyn) znajdującego się na najwyższym wzniesieniu Garbu Tenczyńskiego (411 m n.p.m. – Góra zamkowa). Tylko nieliczni wiedzą, że zbudowano go na wylewnych skałach magmowych zwanych paleobazaltami, stanowiących relikt permskiej aktywności wulkanicznej na tym terenie. Agaty…to one przyciągają tutaj licznych kolekcjonerów i pasjonatów minerałów. Bastejowy zamek magnacki Tenczyn W okolicach Krzeszowic skały wylewne o charakterze potoków lawowych (paleobazalty, diabazy, porfiry) występują dosyć licznie. Są one związane ze zjawiskami wulkanicznymi które zachodziły od późnego karbonu…
