-
Pierścienie lieseganga
Pierścienie lieseganga (pierścienie dyfuzyjne) to nazwa zazwyczaj koncentrycznych pasów, złożonych głównie ze związków żelaza, występujących w wietrzejących skałach. Nazwane zostały od ich odkrywcy, niemieckiego chemika, Raphaela Eduarda Lieseganga. Pierścienie lieseganga wyraźnie korelujące z układem spękań w skale po których rozchodziła się infiltrująca skałę woda. Los Barrios de Luna w prowincja León w Hiszpanii, fot. użytkownika PePeEfe, Wikimedia Commons, użyta na licencji CC BY-SA 3.0 Pierścienie te najczęściej tworzą się w skałach osadowych, aczkolwiek spotykane są również dość często w niektórych skałach magmowych; teoretycznie możliwe jest ich powstanie w dowolnej porowatej skale drobnoziarnistej. Porowatość skały pełni tu rolę kluczową, gdyż pozwala na dość swobodne wnikanie wody transportującej związki chemiczne wgłąb skały…
-
KSS Wisła – kamieniołom Obłaziec-Gahura
Majówkę 2019 roku spędzałem w pobliżu źródeł naszej największej polskiej rzeki, czyli w miejscowości Wisła. Pierwsze co nasuwa się na myśl porządnemu kolekcjonerowi minerałów, gdy wspomnimy o tej miejscowości to kamieniołom przy ulicy Gahura – KSS Wisła (no przecież nie Małysz 🙂 ), więc korzystając z okazji czym prędzej ruszyłem z młotkiem na wiślańskie piaskowce. Relacja Piotra Zająca KOPALNIA SUROWCÓW SKALNYCH WISŁA — karta lokalizacji. Stan na maj 2019 roku Wisła, Cieszyn, Śląskie, Polska Relacje z wypraw terenowych; #Realgarwterenie czyli „terenowy sneak a peek” Mapa lokalizacyjna Kamieniołom górnokredowego piaskowca godulskiego KSS Wisła stanowi jedną z największych kopalni odkrywkowych piaskowca w Karpatach . Obejmuje on wzgórze o wysokości 550 m n.p.m.,…
-
CZANTORIA – Ustroń Poniwiec
Sto lat temu w dolinie potoku Poniwiec rozpoczęto eksploatację piaskowca godulskiego. Materiał ten wykorzystywany był do budowy dróg, szlaków kolejowych oraz wytwarzano z niego kostkę brukową i krawężniki. Największy z tutejszych zakładów – Czantoria działał najdłużej, począwszy od dwudziestolecia międzywojennego, aż do roku 1976. Kamieniołom zlokalizowany jest na północnym zboczu góry Kończyn będącą częścią masywu Czantorii. Widok na południową ścianę kamieniołomu Czantoria Skarb ukryty w ustrońskim lesie… Do kamieniołomu wybraliśmy się rodzinnie w trakcie majowego urlopu. Wyjątkowo nieprzygotowani w teren, bez wcześniejszego rozeznania. Szybki rzut okiem na mapę i do celu. Główny plan dnia zakładał zdobycie Wielkiej Czantorii, chociaż finalnie pogoda zmusiła nas do późniejszego skorygowania naszych zamiarów. W każdym…
-
Basen sedymentacyjny
Basen sedymentacyjny (eng. sedimentary basin) jest strukturalną depresją skorupy ziemskiej (zwykle o reliefie >1) stanowiącą dla geologów tzw. „podłoże ekonomiczne”. Jest miejscem intensywnej sedymentacji osadów – gromadzenia się luźnych utworów (utworzonych przez procesy wietrzenia i erozji) w wyniku transportu przez wodę płynącą, wiatr czy lodowiec. Nauka zajmująca się badaniem basenów sedymentacyjnych (procesy sedymentacyjne, budowa osadów, środowisko sedymentacji) to sedymentologia. Baseny sedymentacyjne tworzą się na krawędziach i w obrębie płyt w wyniku tektoniki kier (płyt) kontynentalnych. Powstają w konsekwencji tektonicznego cyklu Wilsona – cyklu superkontynentalnego (powstawanie/zamykanie oceanu). Są również produktem czterech głównych procesów subsydencji tektonicznej. Podłożem (podścieleniem) bs. najczęściej są skały krystaliczne, czyli tzw. fundament krystaliczny. Dominujące procesy subsydencji tektonicznej (pogłębiania…
-
OGRÓD DOŚWIADCZEŃ W KRAKOWIE. Przegląd skał w geo-gródku
19 października 2014 roku w krakowskim Ogrodzie Doświadczeń odbył się dzień geologa, czyli tak zwana: „Geologiczna Niedziela”. Korzystając z okazji przyglądnąłem się skałom znajdującym się w Geo-gródku. Granit tatrzański: Kwaśna skała magmowa głębinowa z grupy granitoidów. Zawiera 20-60% kwarcu, 35-90% skaleni potasowych w stosunku do plagioklazów (10-65%), 5-20% minerałów ciemnych (Szełęg, 2010). Granit strzegomski: Andezyt pieniński: Gniazdo kryształów hornblendy w andezycie Obojętna skała magmowa wylewna z grupy andezytoidów i bazaltoidów. Wylewny odpowiednik diorytu. Zawiera do 90% plagioklazów w stosunku do skaleni potasowych (do 10%), do 5% kwarcu, 25-50% minerałów ciemnych (Szełęg, 2010). Bazalt z Wołynia: Zasadowa skała magmowa wylewna. Skała z grupy andezytoidów i bazaltoidów. Wylewny odpowiednik gabra. Zawiera do…
-
Łętowe koło Mszany
Zapraszam na fotorelację z poszukiwań diamentów marmaroskich w 2013 r., we wsi Łętowe koło Mszany Dolnej (okno tektoniczne Mszany Dolnej). Wypad bardzo krótki, ale wyjątkowo owocny. Miejsce będące dobrą alternatywą dla samego Rabe, gdzie (pomijając fakt dalekiego położenia tej lokalizacji) o dobre okazy diamentów nie jest łatwo. Potok Łętówka
-
KLĘCZANY. Kopalnia Surowców Skalnych
Kopalnia Surowców Skalnych Klęczany. Kamieniołom piaskowca słynny przede wszystkim z powodu pięknych kryształów kalcytu. Opisywano tutaj speleotemy (głównie polewy i stalaktyty węglanowe, oraz grubokrystaliczne kalcyty) wypełniające spękania i szczeliny w piaskowcach cergowskich, nietypowe dla Karpat zewnętrznych w takiej ilości i różnorodności form. Powszechnie spotyka się tu również drobne kryształy kwarcu, czyli tzw. diamenty marmaroskie. Niektóre z nich zawierają inkluzje węglowodorów, które w świetle ultrafioletowym świecą na jaskrawo żółte i zielone barwy. Powyżej kilka krótkich ujęć nagranych w kamieniołomie Klęczany Ilość różnorodnych form kalcytu była dla nas niemałym zaskoczeniem. Prócz form naciekowych, obecne były również szczotki kryształów, o żółtym bądź rdzawym zabarwieniu kryształów na powierzchni. Różnorodne formy kalcytu: Aragonit Piotr Zając…
