-
UZBORNIA I MUROWIANKA. Bocheńskie wspomnienie o gipsie
Dawno, dawno temu, kiedy byłem jeszcze dzieckiem… Nie, nie będę Wam streszczał mojego życiorysu, natomiast chciałem wspomnieć o pewnych miejscach z którymi miałem do czynienia jako dziecko i taki…dorastający małolat. Chodzi o miasto Bochnia i dwa miejsca z nim związane: wzgórze Uzbornia oraz Murowianka. Miejsca pełne gipsu i wspomnień. Tekst Mariusza Jodłowskiego Jakiś czas temu udało mi się po latach odwiedzić Bochnię w celu rozpoznania i ewentualnego ponownego pozyskania okazów. Obudziło to we mnie echa z dawnych czasów, kiedy to beztrosko plątałem się po obu tych miejscach, nie mając świadomości z czym mam do czynienia (a tym bardziej o minerałach tam występujących). Do tego jeszcze wrócę w dalszej części tekstu,…
-
Cegielnia Sławków
Kopanka cegielniana w Sławkowie (dawniej pod nazwą cegielnia Garmulewicza) zlokalizowana jest przy ulicy Cegielnianej 9. Eksploatowano tutaj niewielkie złoże pstrych iłów dolnego permu (gliny sławkowskie), które wykorzystywano do produkcji m.in. cegły pełnej i wyrobów cienkościennych. Oznaczenie lokalizacji. OpenStreetMap 2022 Eksploatacja trwała od lat 30 XX wieku i w jej efekcie powstało wyrobisko o powierzchni ok. 0,03 km2. Obecnie terenem zarządza Przedsiębiorstwo T. i C. Z. Trzcionkowski, A.Cieślik S-ka Jawna, a wyrobisko podlega rekultywacji. Lokalizacja znana jest wśród kolekcjonerów z uwagi na występowanie w obrębie czerwonych iłów sławkowskich warstw gipsu włóknistego. Cegielnia Sławków. Lata 1929 – 1939. Fragment Szczegółowej mapy Polski WIG – 1:25 000. Źródło: MAPSTER – Mapy archiwalne Polski…
-
GYPSUM – Minerał Gips
Gips (eng. Gypsum, ros. Гипс) to pospolity minerał z grupy siarczanów, uwodniony siarczan wapnia o wzorze CaSO4 x 2H2O. Jest to ewaporat występujący w wielu rozmaitych wykształceniach. Znany już od starożytności. Jego nazwa pochodzi od greckiego γυψοζ (gypsos) oznaczającego tynk/gipsowanie (Teofrast, 315 r. p.n.e.). Gipsem nazywamy również monomineralną skałę zbudowaną z minerału gipsu. Charakteryzuje się niską twardością, ok. 2 w skali Mohsa (łatwy do zarysowania paznokciem). Gęstość 2,3 – 2,4 g/cm3. Tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym lub słupkowym, często wygięte z powodu plastyczności gipsu. Niekiedy włókniste. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Rys. 1. Pokrój i orientacja optyczna gipsu (Muszyński 2008) Minerał bezbarwny lub biały, często zabarwiany z powodu zanieczyszczeń na żółto,…
