Kopalnia Kowala - Dyckerhoff Polska

Kopalnia Kowala (kamieniołom Wola) znajduje się około 9 km w linii prostej na południowy-zachód od centrum Kielc. Wydobycie na eksploatowanym przez Dyckerhoff Polska złożu Kowala rozpoczęto w latach 60tych XX wieku. Eksploatuje się tutaj dewońskie margle i wapienie z przeznaczeniem do zakładów Dyckerhoff.

Oznaczenie lokalizacji. OpenStreetMap 2022

KOPALNIA KAMIENIA WAPIENNEGO „KOWALA” — karta lokalizacji. Stan na wrzesień 2022 roku
Kowala, Kielce, Świętokrzyskie, Polska
Relacje z wypraw terenowych; #Realgarwterenie czyli „terenowy sneak a peek”

Jest to lokalizacja szczególnie znana wśród kolekcjonerów minerałów i skamieniałości. W obrębie dewońskich wapieni bardzo licznie występują żyły kalcytowe, często z szczotkami zbudowanymi z kryształów w formie charakterystycznych, ostro zakończonych skalenoedrów, tzw. „psich zębów” o czerwonym / brązowym zabarwieniu. Powierzchnie szczotek kalcytowych często osiągają duże rozmiary, zwykle przekraczając wielkość kilkudziesięciu centymetrów. „Psie zęby” nie wyczerpują tematu kalcytu z tej lokalizacji, bo znane są również kryształy idealnie czyste, można powiedzieć prawie jubilerskie, a także okazy zróżnicowane pod kątem wykształcenia czy barw (różowe, białe a nawet błękitne).

Obserwujemy roboty strzałowe

Węglany to jedno, ale Kowala przede wszystkim słynie z pirytu. W obrębie czarnych/szarych margli i wapieni famenu występują strefy ze zwiększoną ilością siarczków. Spotykane są powierzchnie pokryte pirytem, a także konkrecje pirytowe oraz spirytyzowana fauna. Znane są m.in. spirytyzowane amonity, łodziki czy goniatyty; okazy wysokiej jakości i bardzo pożądane w środowiskach kolekcjonerskich.

Widok na zachodnią część wyrobiska. Kilka sekund po strzelaniu

O zakładzie można powiedzieć, że jest chroniony jak placówka Rządowa USA; obiekt w całości ogrodzony. Najpierw wchodziliśmy przez kilka bramek, kolejno wyrabianie identyfikatorów, no i obowiązkowy test BHP przed wejściem. Zostaliśmy zaproszeni na pokaz strzelania, który obserwowaliśmy z punktu widokowego. Dyrektor opowiadał o pracy na zakładzie, przedstawił sposoby wydobycia, a następnie pojechaliśmy na wydobycie. Niestety słynna ściana z której pochodziły książkowe okazy pirytu została już zasypana, ale coś tam pięknego udało nam się znaleźć ?

Z wrażenia po robotach strzałowych ciężko było dojść do siebie 😉

Książkowe odsłonięcie warstw skalnych

Fotografie uskoków. Niektóre zmineralizowane kalcytem oraz pirytem

Pierwsze okazy i radość z poszukiwań

Odpowiednie wyposażenie kolekcjonera minerałów. Elegancka torba to podstawa 🙂 (żarty, żartami ale torba z dobrego materiału, o mocnych uchwytach to przydatna rzecz jest).

Jeden z najciekawszych okazów. Kryształy kalcytu powleczone hematytem. Ręka do skali. Okaz w kol. Marka Kacza.

Poniżej kilka kalcytów, które wpadły nam w oko. Więcej podobnych okazów prezentowaliśmy już we wpisie z naszej pierwszej wyprawy do kamieniołomu Kowala.

.
Przyglądnijmy się siarczkom. Niekoniecznie trafiliśmy na okazy, które będą pokazywane w wystawowych gablotach, chociaż cieszy nas, że udało się zdobyć trochę pirytu z Kowali. Tym samym potwierdzamy, mamy to! Na tym etapie trzeba wspomnieć, że niektóre okazy warto potraktować jeszcze HCl, by w pełni odkryć to, co tkwi w marglu. Konkrecje zwykle wyskakują przy łupaniu i też nie zawsze widoczne są na pierwszy rzut oka.

Regularny kryształ pirytu tkwiący w fameńskim marglu. Niestety skali brak, okaz pozostał w kamieniołomie 🙁

Grupa REALGAR bardzo zadowolona 🙂

Tak bywa na wyprawach terenowych, że bagażnik jest dobrze dopchany 😉

Dokładne namiary na Kopalnię Kowala – kamieniołom Wola znajdziecie w karcie lokalizacji w aplikacji Daj Kamienia w mapach ➡ „Minerały – lokalizacje występowania”:

Piotr Zając i Grupa REALGAR
Fotografie: Anna Andruchowicz, Alicja Szambelan-Turek,
Tymon Kalbarczyk, Tomasz Zyguła, Mariusz Jodłowski
realgarblog.com