Minerały
-
Minerały metamiktyczne
Minerały metamiktyczne (eng. metamict minerals) stanowią klasę minerałów amorficznych (bezpostaciowych) które początkowo były krystaliczne, a utraciły swoją strukturę krystaliczną na skutek uszkodzeń radiacyjnych z rozpadów promieniotwórczych. Degradacja struktury krystalicznej spowodowana jest obecnością w jej obrębie pierwiastków promieniotwórczych takich jak uran lub tor. Dobrymi przykładami faz metamiktycznych są: Allanit Cyrkon Gadolinit Fergusonit Rinkit Samarskit Toryt Tytanit Minerał metamiktyczny: Fergusonit-(Y). Skupienie wielkości ok. 8 mm. Okaz poch. z pegmatytu Skalnej Bramy w Szklarskiej Porębie (oś. Kasprowicza). Kol. Piotr Zając Pomimo że początkowo minerały metamiktyczne posiadały formę krystaliczną,
-
KOLEKCJA MINERAŁÓW PIOTRA ZAJĄCA. NOWOŚCI 2020 cz. 2
Powoli wychodzę na prostą z wszystkimi zaplanowanymi wpisami. Dziś, równo miesiąc po części pierwszej, zamieszczam kolejny wpis z serii o nowościach w kolekcji. Część trzecia – ostatnia pojawi się dopiero na początku przyszłego roku. Na razie zbieram materiał 🙂 Tytanit Poch.: Kamieniołom na wzgórzu Strach, Koźmice, Dolnośląskie, Polska O tytanitach z kamieniołomu granodiorytu na wzgórzu Strach (strefa Niemczy) pisałem już przy okazji wypraw terenowych w 2014 roku. Dotychczas widziałem zaledwie kilka okazów z tej lokalizacji, a w terenie niestety obeszło się bez większych sukcesów. Ten tutaj zdecydowanie pozostanie w kolekcji na stałe. Jest to największe nagromadzenie tytanitów z Koźmic jakie przewinęło się przez moje ręce, a po za tym okaz…
-
Mydlniki – skamieniałości podczas modernizacji linii kolejowej E30
MYDLNIKI — karta lokalizacji. Stan na luty 2018 roku Kraków, Małopolskie, Polska Relacje z wypraw terenowych; #Realgarwterenie czyli „terenowy sneak a peek” Dziś będzie kilka zdań o lokalizacji, którą w 2018 roku odwiedzałem kilkukrotnie, wpadając tam w wolnych chwilach po pracy. Krakowskie Mydlniki, bo o nich mowa, oferowały przez pewien krótki czas łatwy dostęp do świeżych margli kredowych, w których można było znaleźć zarówno ciekawe skamieniałości, jak i minerały. O tym jednak po kolei. Zimowy plener rejonu stacji kolejowej Kraków-Mydlniki Mydlniki są obszarem w zachodniej części Krakowa, stanowiącym część Dzielnicy VI Bronowice. Podobnie jak na terenie całego Krakowa, znajdziemy tutaj przede
-
CROCOITE – Minerał Krokoit
Krokoit (eng. Crocoite, ros. Крокоит) to minerał z gromady chromianów, chromian ołowiu o wzorze PbCrO4. Jest to rzadki minerał wtórny, z którego w 1797 roku francuski chemik Louis Nicolas Vauquelin dokonał odkrycia pierwiastku chromu. Jako pierwszy krokoit odkrył natomiast Michaił Łomonosow w 1763 roku, nazywając go „czerwoną rudą ołowiu”. Krokoit swoją nazwę zawdzięcza greckiemu krokoeis, oznaczającego szafranowy, nawiązując w ten sposób do czystej barwy tego minerału. Cechuje się niską twardością, ok. 2,5 – 3 w skali Mohsa (łatwy do zarysowania miedzianym drutem) i dużą gęstością na pograniczu minerałów ciężkich i średnio ciężkich: 5.97 – 6.02 g/cm3. Tworzy kryształy o pokroju igiełkowym lub słupkowym, często z widocznymi pionowymi zbrużdżeniami/prążkowaniami. Kryształy krokoitu…
-
GYPSUM – Minerał Gips
Gips (eng. Gypsum, ros. Гипс) to pospolity minerał z grupy siarczanów, uwodniony siarczan wapnia o wzorze CaSO4 x 2H2O. Jest to ewaporat występujący w wielu rozmaitych wykształceniach. Znany już od starożytności. Jego nazwa pochodzi od greckiego γυψοζ (gypsos) oznaczającego tynk/gipsowanie (Teofrast, 315 r. p.n.e.). Gipsem nazywamy również monomineralną skałę zbudowaną z minerału gipsu. Charakteryzuje się niską twardością, ok. 2 w skali Mohsa (łatwy do zarysowania paznokciem). Gęstość 2,3 – 2,4 g/cm3. Tworzy kryształy o pokroju tabliczkowym lub słupkowym, często wygięte z powodu plastyczności gipsu. Niekiedy włókniste. Krystalizuje w układzie jednoskośnym. Rys. 1. Pokrój i orientacja optyczna gipsu (Muszyński 2008) Minerał bezbarwny lub biały, często zabarwiany z powodu zanieczyszczeń na żółto,…
-
ANHYDRITE – Minerał Anhydryt
Anhydryt (eng. Anhydrite, ros. Ангидрит) to pospolity minerał z grupy siarczanów; siarczan wapnia o wzorze CaSO4. Częsty składnik skał solnych w których występuje wraz z gipsem i halitem. Nazwany w 1804 r. przez A. G. Wernera od greckiego άνυδρος („anhydros”) oznaczającego bezwodny, wskazując na przeciwieństwo w stosunku do gipsu czyli uwodnionego siarczanu wapnia. Anhydryt w halicie Poch.: Wieliczka, Polska Kol. Piotr Zając
-
PLAGIOKLAZY czyli nieco „koloru” na fragment grupy skaleni
Plagioklazy to trójskośne minerały z gromady glinokrzemianów zaliczane do grupy skaleni. Nazwa wywodzi się z greki: plagios – ukośny oraz klao/klan – łamię/łamać, a wiąże się kątem pomiędzy płaszczyznami łupliwości tych minerałów, która jest mniejsza od 90°. Plagioklazy to roztwór stały (kryształy mieszane) pomiędzy albitem (NaAlSi3O8) a anortytem (CaAl2Si2O8). Minerały te tworzą nieciągły szereg izomorficzny o ogólnym wzorze – (Na,Ca)Al(Si,Al)Si2O8. Umownie zostały podzielone ze względu na stosunek Ab-An na poszczególne odmiany: albit (Ab100An – Ab90An10) i jego odmiany: oligoklaz (Ab90An10 – Ab70An30), andezyn (Ab70An30 – Ab50An50), anortyt (AbAn100 – Ab10An90) i jego odmiany: bytownit (Ab10An90 – Ab30An70), labrador (Ab30An70 – Ab50An50). Poza składem chemicznym różnią się niektórymi właściwościami optycznymi oraz…
-
HALITE – Minerał Halit
Halit (eng. Halite, ros. Галит) jest minerałem z gromady halogenków. Chlorek sodu o wzorze NaCl. Okaz halitu prezentowany na XVII Lwóweckim Lecie Agatowym. Kol. Spirifer. Nazwa halitu pochodzi od połączenia dwóch greckich słów: halos (sól, morze, słony) oraz lithos (skała, kamień). W przeszłości wykorzystywany przede wszystkim ze względu na jego właściwości konserwujące oraz słony smak. Często stanowił rarytas dostępny jedynie dla nielicznych. Do dziś jest ważnym przedmiotem handlu i artykułem w znacznym stopniu niezbędnym dla człowieka. Znany już od starożytności. W Baryczy k. Krakowa znane jest miejsce eksploatacji halitu (soli) metodą warzelniczą datowane na ok. 3500 r. p. n. e. Również liczne wzmianki o soli można znaleźć w dziełach przyrodników…
-
HALOTRICHITE – Minerał Halotrychit
Halotrichit (eng. halotrichite, ros. галотрихит) to rzadki minerał grupy siarczanów; uwodniony siarczan żelaza i glinu o wzorze FeAl2(SO4)4 x 22H2O. Zarówno w literaturze jak i na giełdach minerałów spotykany pod nazwą (spolszczeniem): halotrychit. Jego nazwa pochodzi z greckiego hals (sól) i trichos (włosy) nawiązując do włóknistego wykształcenia tego minerału (z łac. halotrichum – sól włóknista). Krystalizuje w formie włosków i włókien, igiełek i słupków. Najczęściej tworzy skupienia skorupowe, nerkowe i kuliste, a także nagromadzenia ziemiste i pylaste. Jest bardzo kruchy i delikatny. Charakteryzuje się jedwabistym lub szklistym połyskiem i białą rysą. Jego twardość to 2 w skali Mohsa, gęstość 1,9 g/cm3. Ma barwę białą, żółtą lub zielonkawą. Czasem bywa bezbarwny.…
-
GALENA
Galena (eng. Galena, ros. Галенит) jest minerałem z gromady siarczków; siarczek ołowiu o wzorze PbS. Galena i kalcyt Poch.: Kam. Jaźwica, Bolechowice, Świętokrzyskie, Polska Rozmiar okazu: 8 cm × 6 cm Największy kryształ galeny: 3 mm. Kol. Piotr Zając
