Wyprawy
-
SUCHY GROŃ. W drodze na Turbacz
Plan był taki: wyjść niebieskim szlakiem z Koninek na Turbacz. Po drodze Suchy Groń. Ja, trójka dzieciaków przedszkolaków i wujek. Plan na większą część dnia (lub cały) z pełnym prowiantem i tonami motywacji. Chciałem sprawdzić czy Turbacz lub chociaż Suchy Groń z dziećmi jest możliwy do zrealizowania. Na szlaku zaplanowałem liczne atrakcje, w tym przede wszystkim zwracanie uwagi na geologię i przyrodę. Żadnego szukania minerałów; wiadomo Gorczański Park Narodowy, po za tym, to nie ten typ wycieczki. Zmysłów jednak nie da się oszukać, a przecież, pod nogi zawsze warto spoglądać. W górach tym bardziej. Podejście na Suchy Groń Próba została podjęta. Z samego rana kierując się z Huciska, mijając Oberówkę…
-
Hałda Bartka w Lubiechowej
Dolny Śląsk nie bez powodu bywa nazywany stolicą polskiej mineralogii. Powszechnie wiadomo, że znajdują się tu liczne i słynne lokalizacje, a każdy kolekcjoner często spotyka się z okazami pochodzącymi z takich miejscowości jak chociażby Płóczki Górne, Szklary czy Lubiechowa. Ta ostatnia, znana z dość charakterystycznych agatów, kojarzona jest z dawnym kamieniołomem trachybazaltów, oznaczonym na mapach jako „Łomy w Lubiechowej”. Każdego roku, za sprawą licznych poszukiwań, dowiadujemy się o ładnych okazach, które udało się pozyskać ze skał wzniesienia Chmieleń (424 m n.p.m.). Ze względu na łatwą dostępność, kolekcjonerzy najczęściej szukają agatów wewnątrz dawnego wyrobiska, choć warto również zwrócić uwagę na materiał usypany na hałdach. Tak zwana „Hałda Bartka Łukawskiego w Lubiechowej”…
-
Borek Fałęcki w Krakowie. Gipsy przy ul. Armatury
Są takie miejsca, dzięki którym upewniamy się, że poszukiwań minerałów nie można ograniczać wyłącznie do znanych i od lat eksploatowanych lokalizacji. W lecie 2024 roku na skrzyżowaniu ul. Zakopiańskiej z ul. Armatury w Krakowie (dz. IX Łagiewniki-Borek Fałęcki) powstał wykop pod budowę budynku usługowego. Prowadzone prace odsłoniły mioceńskie iły, a co za tym idzie liczne żyły i wkładki gipsu. Krakowskie gipsy występują dość powszechnie, jednak każde ich odsłonięcie okraszone jest nutą ciekawości, czy przypadkiem nie trafiły się jakieś lepsze okazy. Krakowskie gipsy na południu miasta Gips (eng. Gypsum, ros. Гипс) to pospolity minerał z grupy siarczanów (bywa również skałą monomineralną), uwodniony siarczan wapnia o wzorze CaSO4 x 2H2O. Jest to…
-
Bystrzyca Górna. Odsłonięcie hornblendytu apatytowego
Bystrzyca Górna to wieś położona w północnym krańcu Gór Sowich, w odległości około 10 km na południe od Świdnicy. Prócz okolicznych atrakcji takich jak Jezioro Bystrzyckie czy zapora wodna, znajdują się tu również atrakcje geoturystyczne. Począwszy od Lubachowa obecne są skalne odsłonięcia, z których zdecydowanie to najciekawsze i warte opisania odsłonięcie hornblendytu znajduje się poniżej wiaduktu w Bystrzycy Górnej. Hornblendyt apatytowy Wychodnia zlokalizowana jest poniżej wiaduktu drogowego, w przekopie kolejowym w Bystrzycy Górnej. Występuje tutaj bardzo ciekawa skała – hornblendyt apatytowy. Hornblendyt to magmowa, głębinowa i ultrazasadowa skała, zbudowana w >90% obj. z hornblendy. Intensywnie czarna o strukturze średnio i gruboziarnistej, jawnokrystaliczna, w której po rozbiciu ukazują się kryształy hornblendy,…
-
CZARKOWY. Siarka o której nikt nie pamięta
Jeszcze zanim w kopalni Machów wydobyto pierwszą tonę siarki, przed II Wojną Światową, a jeszcze w okresie II i wcześniej I Rzeczpospolitej, znanych było kilka wystąpień siarki. Wśród nich na większą skalę eksploatację prowadzono w trzech: Swoszowicach, Posądzy i Czarkowach. Czarkowy to wieś zlokalizowana na zachodnim skraju Ponidzia, dawny ośrodek górniczy, gdzie wydobycie rozpoczęto najprawdopodobniej w 1795 roku, równo z trzecim rozbiorem polski. Od początku swojego istnienia podziemna kopalnia siarki nazywała się „Opatrzność Boża”, a jej historia to naprzemienne wzloty i upadki. Mimo tego w tych lepszych dla kopalni czasach, w XIX wieku wydobycie sięgało tutaj rocznej produkcji siarki rzędu 100–500 t. Dodatkowo dzięki zastosowaniu maszyny parowej do pomp odwadniających,…
-
Hałdy ŁZG w Łęczycy
Łęczyca, dawne królewskie miasto w województwie łódzkim, zlokalizowane około 50 km na północ od Łodzi. Z uwagi na występowanie w rejonie i eksploatację środkowojurajskich syderytów, Łęczyca od połowy XX wieku stanowiła zagłębie rud żelaza. W roku 1955 powołana została do życia podziemna kopalnia rud żelaza ŁZG „Łęczyckie Zakłady Górnicze”, z której ostały się hałdy oraz wieża szybowa odwiertu „Łęczyca I”. Jest ona do dziś dobrze widoczna przy wjeździe od strony Łodzi, pozostając jako relikt, a równocześnie symbol świetności zakładów, który na dobre wpisał się w krajobraz Łęczycy (co ciekawe z zawieszonym na wieży logiem Mercedes-Benz; szyb znajduje się na terenie salonu Mercedesa). Początkowo Łęczyckie Zakłady Górnicze stanowiły dwie osobne kopalnie…
-
KOPALNIA SOLI WIELICZKA. Odkrywając podziemny świat
Jest na naszej planecie wiele wspaniałych miejsc do odwiedzenia. Oczy skierowane na piaszczyste wydmy pustyni, zapierające dech w piersi łańcuchy górskie, piękne wybrzeża gdzie woda muska nie tylko stopy, ale i duszę człowieka. Warto jednak wśród tego wszystkiego spoglądnąć głębiej, do wnętrza ziemi. Czeka tam na człowieka zupełnie inny świat. Surowy, ciężki, czasami zabójczy. Dzięki rozwojowi udało nam się okiełznać również trudy schodzenia pod ziemię. Odkrywając to, co na co dzień ukryte dla oczu docieramy do perły schowanej tu, na naszej polskiej ziemi. Znanej od tysięcy lat, a zarazem nadal dla wielu nieodkrytej. Kopalnia soli Wieliczka. Tekst Tomasza Zyguły O początkach Kopalnia soli w Wieliczce, to nie tylko kolejny obiekt…
-
Hałdy sztolni Gertraud, Großkogel
Großkogel, szczyt i zarazem dawny kompleks górniczy zlokalizowany w okolicy Brixlegg w północnym Tyrolu. Znajdują się tutaj liczne ślady po trwającej począwszy od XVI wieku eksploatacji, m.in. rud miedzi i srebra. Kierując się drogą B 171 Tiroler Straße należy skręcić w lewo za remizą strażacką na St. Gertraudi, następnie na rozwidleniu dróg trzymać się prawej strony. Lokalizacja położona jest około 150 m po przejechaniu granicy lasu. Eksploatowano tutaj złoże barytu, które udostępniono sztolnią Gertraud (gertraudstollen). Do dnia dzisiejszego z czasów działalności przetrwały liczne pozostałości, m.in. budynki oraz hałdy. Prace zaniechano z uwagi na nieopłacalność wydobycia. Na hałdach można znaleźć minerały towarzyszące złożu barytu, takie jak tetraedryt oraz wtórne minerały miedzi.…
-
WYPRAWY NA MINERAŁY 2023. Kolekcja Wojciecha Siernego
Rok 2023 dobiegł końca. Postanowiłem przygotować małe podsumowanie moich tegorocznych wjazdów; zestawienie typu wyprawy po minerały w 2023 roku, z naciskiem na przedstawienie przywiezionych okazów. Niestety sezon był dla mnie dość krótki, chociaż i tak intensywny. Grunt, że po 2 latach przerwy udało mi się w końcu powrócić na Dolny Śląsk, skąd przecież bez okazów po prostu wrócić się nie da. Kowary Na sam początek Kopalnia Uranu Podgórze w Kowarach. Dzięki uprzejmości pracowników kopalni: Julki i Marcina miałem po raz kolejny przyjemność gościć w tym historycznym miejscu i pozwiedzać niedostępne na co dzień miejsca w kopalni. Udało się nawet popracować trochę młotkiem 🙂 Drugi dzień to również Kowary, lecz tym…
-
DOLINA ALEKSANDROWICKA – Dolinki Podkrakowskie
Piękne wapienne skały i garść tego, co można wynieść ze spaceru po lesie…to właśnie Dolina Aleksandrowicka. To też atrakcyjny plac zabaw, mostek i dwa stawy. Na ich widok przypomniał mi się fragment „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza: Dolina Aleksandrowicka Aleksandrowice, Małopolskie, Polska #dolinkipodkrakowskie 📏 Długość trasy: około 2,5 km. Zaczynamy i kończymy w tym samym miejscu na dużym, bezpłatnym i przestronnym parkingu z wiatą, ławkami, tablicami edukacyjnymi, mapą. Obok klub sportowy KS Topór. 🚲 Atrakcyjna wycieczka dla rodziców z dziećmi, ale trzeba liczyć się z wejściem na skały wydeptaną ścieżką. Wózek raczej nie da rady; dużo lepiej sprawdzi się nosidełko lub chusta dla malucha. Większość trasy pokonujemy przez las. 🌄 Dolina…
